Ergonomics สุขภาพใกล้ตัว ป้องกัน Office Syndrome

Ergonomics คืออะไร??

การยศาสตร์ หรือ Ergonomics มาจากรากศัพท์กรีก “ergon” แปลว่างาน “nomos” แปลว่า กฏธรรมชาติ เป็นศาสตร์ที่ศึกษาการสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม กับการทำงานของมษุษย์ ไม่ว่าในเชิงสรีระศาสตร์ ออกแบบการทำงานให้ถูกสุขลักษณะ สร้างสิ่งแวดล้อมให้เหมาะกับการทำงาน เช่นอุณหภูมิ, แรงสั่นสะเทือน, ความสว่างแสงไฟ ,เสียง ในคณะวิศวกรรมมีการเรียนการสอนเรื่องการยศาสตร์ในสาขาวิศวะอุตสาหการ, ในคณะสถาปัตยกรรมมีการเรียนการสอน Ergonomics ในสาขาออกแบบผลิตภัณฑ์ Product Design

• Ergonomics คือ ศาสตร์ที่ศึกษาสภาพการทำงานที่เหมาะสม กับร่างกายมนุษย์ ทั่งในเชิงสิ่งแวดล้อม, ลักษณะงาน, อุปกรณ์
• สิ่งแวดล้อมต้องเหมาะสม อุณหภูมิ, ระดับแสง, เสียง เช่น ห้องที่อากาศถ่ายเทดี, อุณหภูมิ 25-26c แสงไฟไม่แยงตา ทำให้การทำงานดีขึ้น
• ลักษณะ ขั้นตอนการทำงาน วิศวกร ศึกษาและออกแบบ การทำงานในโรงงาน วาง Layout การทำงาน เช่น คลังคัดแยกสินค้า ต้องตั้งเชลฟ์ที่ความสูง-ความห่างเท่าไหร่ เพื่อให้ทำงานดี ลดการบาดเจ็บ
• อุปกรณ์ เครื่องมือ  สถาปนิกใช้ Ergo ในการออกแบบผลิตภัณฑ์ให้หยิบจับง่าย เช่น Keyboard ที่สอดรับการการพิมพ์ และ สอดรับร่างกายมนุษย์ เช่น เก้าอี้สุขภาพ, โต๊ะสุขภาพ ที่ปรับให้เข้ากับสรีระของแต่ละคนได้

Office Syndrome คืออะไร??

ออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome) กลุ่มโรคที่เกิดจากการนั่งทำงานเป็นเวลานาน นั่งผิดท่าเป็นเวลานาน ทำงานเดิมซ้ำๆจนเกิดอาการบาดเจ็บ เช่น ปวดหัว, ปวดคอ, กล้ามเนื้อ, ข้อมือ, นิ้วล็อค, ปวดเสียวไหล่, ปลายขา หากมีการบาดเจ็บที่กระดูกสันหลัง หมอนรองกระดูกเข้าด้วย จะส่งผลร้ายไปถึงระบบประสาทสั่งงาน ถึงขั้นอัมพฤต

มนุษย์อย่างพวกเรา Sapiens มีการวิวัฒนาการจากการล่าสัตว์, เก็บของป่า, ทำเกษตรกรรม, ปฏิวัติอุตสาหกรรม และ ล่าสุดการมาของคอมพิวเตอร์ มนุษย์สบายขึ้นอย่างมากแทบไม่ต้องยืนออกแรง แต่เรานั่งมากขึ้นถึง 12ชม.ต่อวัน “เราไม่ได้ถูกสร้างมาให้นั่ง” (ออฟฟิศซินโดรม เพิ่งอุบัติมาในช่วงไม่ถึงศตวรรษ แต่มีแนวโน้มเป็นกันมากขึ้น) การนั่งเป็นเวลานาน กระทบระบบหมุนเวียนโลหิต, หากนั่งผิดท่าเป็นเวลานานทำให้บาดเจ็บที่กล้ามเนื้อ และ หนักสุดกระทบหมอนรองกระดูกสันหลัง

การนั่ง(ผิดท่า) เป็นเวลานานกระทบ

• ระบบไหลเวียนโลหิต (Circulatory system)
• บาดเจ็บที่กล้ามเนื้อ  (Muscle Pain)
• บาดเจ็บที่กระดูกสันหลัง (Spine Injury)

เรื่องน่ารู้ เกี่ยวกับ ออฟฟิศซินโดรม

• มันเกี่ยวข้องอะไรที่ทำซ้ำๆนานๆ ทำงานท่าเดิมเป็นเวลานานๆ ลักษณะงานที่เคลื่อนไหวร่างกายส่วนใดส่วนหนึ่งนานๆหรือออกร่างซ้ำๆ
• 70-80% ของผู้ใหญ่มีอาการ Office Syndrome อย่างน้อยจุดหนึ่ง
• การนั่งผิดท่า, จัดว่าง Keyboard หรือ หน้าจอในตำแหน่งไม่เหมาะสม ทำให้ปวดหัว, ปวดข้อมือ, ปวดคอตามลำดับ
• แบ่งความรุนแรงได้หลายระดับ เช่นที่กล้ามเนื้อ – ปานกลาง / ที่กระดูกสันหลัง เส้นประสาท – รุนแรง
• การใช้อุปกรณ์ที่ Support ตามหลัก Ergonomics ท่านั่งที่ถูก จัดสิ่งแวดล้อมการทำงานเหมาะสม ป้องกันออฟฟิศซินโดรมได้
• ออกกำลังกาย ช่วยลดอาการ Office Syndrome ทั้งให้แง่ทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรง และ ทำให้ระบบหมุนเวียนโลหิตดี

Office Syndrome ป้องกัน??

การป้องกันอาการปวดหลัง ปวดคอ ปวดไหล่ มือชา จากการทำงานคือ เริ่มจากออกกำลังกายสม่ำเสมอ เปลี่ยนอิริยาบถทุกๆ 1-2ชม. จัดสภาพแวดล้อมการทำงานให้เหมาะ และ ใช้อุปกรณ์ Ergonomics อีกเลี่ยงการนั่งท่าเดิมเป็นเวลานานๆ นั่งผิดท่า ทำงานซ้ำเดิมๆ

• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ / ทำงานบ้าน
• เปลี่ยนอิริยาบถ ทุกๆ 2 ชม.
• จัดสิ่งแวดล้อมการทำงานให้เหมาะตาม Ergonomics ไม่ใช่เฉพาะท่านั่ง สร๊ระ รวมไปถึงมิติ แสง, อุณหภูมิ, เสียง
• ใช้อุปกรณ์ Ergo Chair เก้าอี้สุขภาพ, Ergo Desk โต๊ะสุขภาพ, อุปกรณ์อื่นๆช่วย

การออกกำลังนอกจะช่วยให้ระบบหมุนเวียนโลหิตดีแล้ว ยังสร้างเสริมกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้อสามารถประคองกระดูก ข้อต่อ ช่วยลดอาการบาดเจ็บได้ หากคุณไม่มีเวลาออกกำลังกาย การทำงานบ้านก็เป็นอีกทางเลือกบ้านสะอาด แถมได้สุขภาพดี

หากนั่งเวลานาน 2 ชม.ควรเว้นเดินไป แวะไปเติ่มน้ำ หรือ บริหารร่างกาย นอกจากจะทำให้เกิดการหมุนเวียนโลหิตแล้ว ยังช่วยให้ข้อต่อ หมอนรองกระดูกได้ ขยับลดแรงกดทับจุดเดียวเป็นเวลานานๆ การยืน หรือ บริหารทุกๆ 2ชม. ช่วยให้รู้สึก Focus ทำงานได้ดีขึ้น การยืนทำงานยังเพิ่ม Productivity กระฉับกระเฉง

จัดโต๊ะทำงานเราให้ดี การวางตำแหน่งหน้าจอ ปรับระดับความสว่าง จัดวางเอกสาร ลดการเอื้อมหรือออกกำลังผิดท่า ช่วยด้านร่างกายเราแล้ว ยังส่งเสริมสมาธิ ความสะอาดทำให้เราสบายใจ

ใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสม ตามหลัก Ergonomics เช่นเก้าอี้สุขภาพ, โต๊ะยืนปรับระดับได้, แขนจับจอปรับระดับได้ เป็นต้น

เก้าอี้สุขภาพ Ergo Chair

เก้าอี้สุขภาพ Ergonomic Chair ออกแบบมาเพื่อรองรับร่างการผู้นั่ง ปรับสรีระให้ถูกต้อง เมื่อนั่งนานไม่เมื่อย บุคลิกดี เก้าอี้สุขภาพในท้องตลาดมีให้เลือกมากมาย และหลายระดับ Support Level เก้าอี้สุขภาพ จัดเป็น item แรกๆที่ต้องเลือกให้ดีเหมือนเลือกรองเท้า แต่ละคนจะชอบไม่เหมือนกัน เลือกให้เหมาะกับคุณ ลองใช้ มีระดับราคาหลักพัน ถึงหลักแสน เก้าอี้ที่ดีช่วยให้สุขภาพดี ป้องกัน Office Syndrome อาการปวดหลัง ปวดคอ ปวดไหล่

ลักษณะของเก้าอี้สุขภาพที่ดี

• ปรับให้เข้ากับสรีระของผู้นั่งได้
• ช่วยให้ท่านั่งของผู้นั่งถูกต้องตามหลัก Ergonomics
• นั่งสบาย หรือ อาจจะมี Function อื่นเพิ่ม เช่นเอนได้เยอะ มีพนักขา
• สวย (อันนี้แล้วแต่คนชอบ) รู้สึกดีที่ได้ใช้

โต๊ะสุขภาพ Ergo Desk

ปกติเรานั่งเฉลี่ยวัน 8ชม. ขึ้นไป การนั่งนานทำให้เลือดไหลเวียนไม่ดี เกรงกล้ามเนื้อ และ ส่งผลกดกระดูกสันหลังและหมอนรองกระดูก มีการวิจัยการควรเปลี่ยนจากท่านั่งเป็นยื่นทุกๆ 2ชม. การยืนช่วยในเรื่องระบบการหมุนเวียนโลหิต ทำให้เรา Active และ ป้องกันแรงกดทับที่กระดูกสันหลัง ซึ่งหนักกว่า Office Syndrome เพราะส่งผลระยะยาว หนักถึงขั้นอัมพฤต เสียวเส้นประสาท พิการ Ergo Desk ปัจจุบันเป็นที่นิยมอย่างมากในต่างประเทศ และกำลังเป็นที่นิยมในประเทศไทย

ลักษณะของโต๊สุขภาพที่ดี

• ปรับระดับความสูงได้ตามผู้ใช้งาน ปัจจุบันมีแบบที่หมุนมือ (Manual) และ แบบไฟฟ้า (Electric)
• แข็งแรงทนทาน
• โต๊ะไม่ควรเป็นของแข็ง จำพวกกระจก (ผิดตามหลัก Ergo)
• ขอบโต๊ะควรจะมน (ดีต่อข้อมือผู้ใช้) มุมโต๊ะมน (ปลอดภัย ลดการบาดเจ็บจากการชน
• (ถ้าเลือกได้) ควรมีระบบ Safety จำพวก Anti-collision มีเซนเซอร์หยุดเมื่อเจอสิ่งกีดขวางทั้งทางขึ้น และทางลง

หน้าจอปรับระดับ 

ตามหลักสายตาควรอยู่เกือบขอบบนของจอ ให้สายตามองตรง และ มองต่ำ (ธรรมชาติเรามองต่ำง่ายกว่า) เมื่อหน้าจออยู่ในต่ำแหน่งที่ถูกต้อง จะช่วยป้องกันอาการปวดคอ จากการก้ม หรือ เงยดูหน้าจอได้ Monitor Arm

ลักษณะของ Monitor Arm ที่ดี

• สามารถปรับ DOF (Degree of Freedom) 3 แกนขึ้นไป เพื่อให้สามารถปรับมุม ตามลักษณะงาน
• แข็งแรง ไม่แข็งหรืออ่อนเกินไป สามารถปรับระดับความหนืดได้
• (ถ้าเลือกได้) ปรับหน้าจอแนวตั้ง, ปรับจอเอียงขึ้น, เลือกจอแสดงผลให้เพื่อร่วมงานดู

โซฟาปรับระดับไฟฟ้า

การเลือกโซฟาปรับเอนได้ที่บ้าน ลองเลือกแบบที่ไม่นิ่ม และไม่แข็งเกินไป ควรเลือกที่ปรับระดับ Support ส่วน Lumbar (เอว-หลัง) และ Headrest (คอไล่ไปถึงศีรษะ) สองส่วนนี้สำคัญไม่ควรจะเด้งหรือจมเกินไป ถ้าเลือกได้เอาแบบที่ปรับระดับ Lumbar และ Headrest เลยเพราะร่างกายแต่ละคนไม่เหมือนกัน ปัจจุบันนอกจากคนทำงานใช้ Ergo Chair แล้ว Recliner โซฟาปรับระดับ ก็ใช้กันมาก เนื่องจากการมาของ Streaming Content จำพวก Netflix, Disney+, การเล่นเกมส์ หรือแม้กระทันนอนหลับบนโซฟา การเลือกโซฟาดีๆสักตัวก็สำคัญ

• นอกจากปรับเอนนอน พนักขา ได้ ควรเลือกปรับตามสรีระคนนั่งได้ เรานั่งกับมันนานต่อวัน
• (ถ้าเลือกได้) เอาแบบที่ปรับระดับ Lumbar และ Headrest เลยเพราะร่างกายแต่ละคนไม่เหมือนกัน
• (ถ้าเลือกได้) มีฟังก์ชั่นช่วยยืนจะช่วยได้ สำหรับคนแก่ และ สตรีมีครรภ์

สรุป

จากข้อมูลข้างต้น Office Syndrome เป็นเรื่องใกล้ตัวที่เราเกินครึ่งเจอกัน จึงต้องใชัหลักการทาง Ergonomics ศาสตร์แหล่งการจัดการสภาพแวดล้อม ร่างกายมนุษย์ให้เหมาะสมกับงาน การหลีกเลียงอาการบาดเจ็บจากโรคออฟฟิศซินโดรม ทำได้โดยการออกกำลังการ ปรับ Process ขั้นตอนการทำงานเราให้ถูก ทั้งท่าการทำงาน อุณหภูมิ แสง เสียง แรงสั่นสะเทือน และสุดท้าย หาอุปกรณ์ Ergo มาใช้ หลายๆคนใช้ชีวิตกับโต๊ะทำงาน เก้าอี้ หน้าจอ มากกว่าการนอนด้วยซ้ำ การลงทุนในอุปกรณ์ Ergonomic เป็นการลงทุนที่คุ้มค่า อย่างเอาร่างกายเราไปเสี่ยง

อ่านเพิ่ม